Een mensenleven is bijzonder kort, zeker in vergelijking met het leven van onze planeet. Voor een persoon zoals jij en ik is duizenden, zo niet miljoenen jaren onvoorstelbaar lang. Wij takelen vanaf ons vijftigste jaar al langzaam af, tot we spektakelloos sterven.
In die lastige, haast dromerige fase van het leven bevinden Ger en Hermine zich. In Niet zonder jou volgen documentairemakers Peter Lataster en Petra Lataster-Czisch hun (schoon)ouders, terwijl ze hun tijd proberen vol te maken met minimale middelen om zichzelf niet te vervelen.
Wat meteen opvalt is hoe goed de documentaire dit tempo weet vast te leggen. De camerabewegingen zijn net zo traag als onze twee hoofdpersonages, het geluid net zo stil, en de montage net zo ruim met de tijd. De film is bijzonder persoonlijk en emotioneel. Voor anderhalf uur bestaat alleen dat huisje met het kunstkoppel in de middle of nowhere.
“Het allerbeste wat de makers van Niet zonder jou lukt, is onzichtbaar worden”
Toch komen we wel meer te weten over dit tweetal. Hoe dan? Niet met interviews, ofwel de zogenaamde ‘talking heads’. Het cliché om ze los van elkaar, buiten de context te interviewen voor een kijkje in de gedachtestroom is losgelaten voor een meer natuurlijke aanpak. Er zijn maar relatief weinig scènes, die lang duren. Toch weet elke scène, zeker in het begin, steeds iets nieuws te vertellen en tegelijkertijd de karakters door hun acties bloot te leggen.
Nee, heel spannend is het niet. De meeste actie, juist als contrast voor de rest van de film, zit in de openingsscène. Daar dansen we letterlijk de rest van de docu in. Maar het wordt best intrigerend wanneer we eenmaal meer het gevoel krijgen de relatie te snappen. Dan kan zelfs het wakker worden, het slapengaan en alles wat er tussenin zit best interessant worden.
Wanneer de dagelijkse spanning is verdwenen, kan het tweetal ultiem genieten van elkaar. Maar, zoals zo realistisch, lieflijk en soms zelfs komisch we te zien krijgen, is het in een relatie zitten en samenwonen niet zo rooskleurig als we hopen. Helemaal omdat Hermine graag mompelt en Ger het nooit kan verstaan.
Mooi is dat we na 20 minuten ook nog een klein beetje archiefbeelden zien, genoeg om te begrijpen hoe het vroeger zat. Wanneer het einde dan plotseling komt en overvalt zoals het leven dat kan doen, hakt het er allemaal extra in. Juist omdat alles wordt gezegd in stilte. Dat is ook het moment dat de makers geen afstand meer kunnen houden van de personages en op het einde, hartverscheurend, de docu binnenkomen.
De stijl is uniek, zeker als ik ze vergelijk met andere docu’s die ik laatst zag. Ze lijken naast subtiel camerawerk gewoon de cameramicrofoon te gebruiken. Het allerbeste wat de makers lukt, is onzichtbaar worden. Ze weten op zo dichtbij hun ouders te komen, de geladen momenten te filmen en bij de montage in de juiste context te plaatsen. Het lijkt wel makkelijk om te doen. Het is geen heerlijke documentaire om te kijken, maar wel een die erg goed is gemaakt.
Reacties zijn gesloten.