Er zijn twee manieren om naar het medium documentaire te kijken. Vanuit een journalistieke bril staat het informeren van burgers vooral centraal. Vanuit een kunstbril moet het iets unieks toevoegen aan de wereld. Toch staat één ding bij een documentaire centraal: het maatschappelijk belang.
De kinderen van juf Kiet, de tweede documentaire die ik zag van het geprezen stel Petra en Peter Lataster, volgden een jaar lang een schoolklas met de hele goede juf Kiet. De klas had wat bijzonders: er komen veel kinderen uit oorlogsgebieden met vreemde talen. Dat maakt het communiceren met ze nog een stukje lastiger.
Ook ik zat in de klas! Net als de documentaire van vorige week, keek ik deze film om me voor te bereiden voor een masterclass van dit docu-duo. Zij vertelden hoe zij kijken naar het medium documentaires. Volgens hen is het kunstvorm en wel eentje die de tijdsgeest voor volgende generaties moet vangen.
Vooral interessant is hoe zij vertelden over het maakproces achter onder andere De kinderen van juf Kiet. Tijdens het kijken van deze en de vorige film zat ik in mijn hoofd met één vraag: hoe kunnen ze zó dichtbij die kinderen en mensen komen? Hoe hebben ze het ooit voor elkaar gekregen om zo prachtig de kleine struggles vast te leggen?
Hun uitgangspunt: oprechte interesse. Als makers zijn zij oprecht benieuwd naar de mensen en wat hen raakt. Iedereen die meewerkt merkt dat gelijk. Zelfs ik voelde die grote compassie bij de eerste ontmoeting, en ik was niet eens het onderwerp van een documentaire!
De documentaire is gefilmd van ooghoogte van de kinderen, waardoor alles er ineens weer veel groter uitziet. Hoe kon het ooit dat die kinderen niet afgeleid raakten tijdens het filmen? Ook daar hadden ze over nagedacht. Ten eerste: praat niet met elkaar, maar gebruik tekens. Zo kan de vrouw die regisseert op de linkerschouder tikken om de man met de camera naar links te laten draaien.
“De makers van De kinderen van juf Kiet hebben één duidelijk uitgangspunt: oprechte interesse”
Naast dat ze zich professioneel gedragen, zijn ze er ook altijd. Na een tijdje wordt het gewoon normaal dat er een cameraploeg van drie man er staat. Belangrijk is dat je vertrouwen hebt opgebouwd en daarna zo goed als onzichtbaar wordt.
Dan heb je 200 uur aan materiaal, hoe maak je daar twee uur van? Tijdens het terugkijken, hield het tweetal een schrift bij met wat er in ieder shot gebeurd. Is het goed spul, krijgt het een uitroepteken (‘!’). Is het briljant spul, krijgt het er zelfs drie. Door in de montage een aantal ankerpunten te maken en daar naartoe te werken, krijg je een goed én compleet verhaal.
Zo’n les van goede documentairemakers is erg leerzaam. Toch zie je het meeste al op het scherm. Vooral kost het maken veel tijd en geld. Dan zijn er best momenten dat je je weer als een kind wil voelen. Die zijn ook niet perfect, zo laat de documentaire zien. Wie je ook bent, waar je ook vandaan komt, wat je ook hebt meegemaakt, je mag er zijn bij juf Kiet.
Reacties zijn gesloten.