Bepaalde films zijn ‘gemakkelijker’ dan anderen. In het documentairegenre slaat dat vaak op de inhoud. Voorkennis die je nodig hebt, waar de film geen tijd voor neemt om het uit te leggen. Ook de vorm kan vervreemd aanvoelen. Dat laatste heeft toch wel een geldige reden nodig?

Wat een bijzondere documentaire is To Stay Alive: A Method. Zo bijzonder dat een concrete beschrijving de film geen recht doet. ‘The Godfather of Punk’, zoals Iggy Pop bekend staat, legt de kijker lessen voor om hun lijden om te zetten in gedichten.

Alleen is deze Nederlandse film – wat enkel is terug te zien in drie beelden van Rotterdam Centraal – veel vager dan dit. Het is een licht hypnotiserend betoog, waarin Iggy direct en diepzinnig in de camera kijkt, en uit het gelijknamige boek passages voordraagt met zijn prachtige, goed oud geworden stem.

“Het is onwijs lastig om To Stay Alive: A Method rationeel te behappen.”

Tussen deze vertelmomenten door zien we een viertal soortgenoten – toevallig allemaal Fransen – die net als Iggy hun lijden proberen te vertalen naar hun werk. De documakers portretteren ze in hun eigen waarde. Zelf zou je ze op scherpe, veroordelende wijze kunnen wegzetten als gefaalde mensen. Deze docu onthult iedereen voorzichtig, om de breekbare mens erachter echt te leren kennen.

Nu probeer ik hierboven te beschrijven wat voor een film dit is. Het is onwijs lastig om deze prachtig geschoten documentaire met zo’n vage boodschap rationeel te behappen. De film kun je beter metaforisch en emotioneel bekijken en beschrijven.

De makers volgen gewone mensen, levend op vreemde plekken, waar ze hun nest hebben gebouwd om af en toe neer te strijken. Hun tijdige bestaan zet zich af van het klassieke 9 tot 5-werkleven. Zij proberen daarentegen alleen en zo ongelukkig mogelijk te zijn. Lijden is de ultieme manier om te creƫren.

to-stay-alive-a-method-1.jpg

Die ideologie botst volledig met die van mij, helemaal nu ik er de laatste tijd zo mee bezig ben. Mijn middelbare schooltijd bestond uit dichten over pijn en liefde. Door dit continu te doen, overleefde ik die tijd. Deze lijdensomschrijving heb ik afgezworen.

Mijn overtuiging nu is een gelukkig leven. Iedereen binnen ons systeem verdient waardering en op deze manier geven we elkaar geluk en blijheid. Artiesten maken kunst om zichzelf te uiten. Dat betekent niet direct dat ze een maatschappijloos, afgezonderd leven nodig hebben.

De film’s aftiteling eindigt met de mooie spreuk: ‘je kunt niet dichten als je niet leeft’, een herinnering om te blijven leven in een lijdend leven. Nog beter vond ik de uitspraak over kunst, die volgens de Fransman twee functies kan hebben: revolutionair zijn of dienen als decoratie. Zijn werk was de laatste. Alles wat ik wil doen, is dat ook. Is dat erg? Hij vond van niet. Ik ook niet.