Ieder mens heeft een mening.  Filmmakers gebruiken films om hun mening te uiten. Wat mij betreft het liefst door wat ze filmen, en hoe ze het filmen en monteren. Maar er is ook een andere manier. Helemaal bij documentaires.

Je hebt twee soorten interviewers. De eerste soort staan op de achtergrond. Hij of zij kneedt de inhoud door te kiezen welke vragen ze wel en niet stellen. Om tijd te besparen en om natuurlijker over te komen, zien we de interviewer niet in beeld en horen we niet eens zijn of haar vragen. De montage maakt er een krachtige film van. Inhoud en presentatie met beeld en geluid.

De tweede soort interviewers staan wel in de spotlights. Louis Theroux: Louis and the Nazis is een prachtig voorbeeld van een film met zo’n interviewer. Net als Michael Moore is Louis Theroux een bekende in de documentairewereld. Zijn aanwezigheid bepaald het genre, de toon en de stijl van de docu. De inhoud komt meer naar voren in wat hij vraagt en hoe hij reageert op de antwoorden.

In deze film gaat Louis langs bij neonazi’s. Witte mannen, vrouwen en zelfs kinderen die de rest van de samenleving afkeuren. Hij vraagt niet alleen wat ze geloven en hoe ze dat uiten, maar hij test dit ook uit. Oncomfortabel loopt hij met ze mee en toont hij de hypocrisie in hun daden.

Theroux’ documentaires kende ik nog niet en de stijl was nieuw voor me. Standaard draaien ze met één camera, de interviewer heeft een grote rol en beïnvloedt alles. De documentaire gaat net zoveel over Louis zelf en wat hij denkt, als over hoe anderen denken. Hij reflecteert niet alleen, hij versterkt zijn eigen wereldbeeld.

“Louis Theroux: Louis and the Nazis is gefilmd in de typerende ‘documentaire stijl’.”

Confrontatie is zijn grote wapen. Hij stapt op mensen af en vraagt: “Waarom doe je dit eigenlijk?” Hij luistert en vraagt zichzelf af (hardop, met voice-over) of hij het hiermee eens is. Zijn eigen integriteit staat op het spel. Zo vraagt een racist aan hem of hij jood is. Hij wil niet antwoorden, uit principe. Het duurt niet lang voordat Louis beter kan vertrekken.

Het is een relatief goedkope tv documentaire en dat is te zien. Dit is gefilmd in de typerende ‘documentaire stijl’. Veel zoomen, weinig scherpte-diepte, snel geschoten beelden, veel focus op inhoud (praten), minder op beeldkunst. Een ideale manier om de boodschap over te brengen. Zelf houd ik niet zo van deze stijlkeuze. Het werkt hier uitstekend, maar zelf zou ik niet zo’n docu willen maken.